Beweging goed voor kwaliteit botten

Een chronische ontsteking kan ervoor zorgen dat botten minder stevig worden doordat ontstekingsstoffen in de bloedsomloop terecht komen. Voldoende lichaamsbeweging kan er juist voor zorgen dat de sterkte van de botten behouden blijft. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Rishikesh Nandkumar Kulkarni. Net als spieren worden botten afgebroken als iemand niet voldoende beweegt. Dit gebeurt bijvoorbeeld tijdens een periode van bedrust bij ziekte. Daarnaast bewegen Westerse mensen tegenwoordig steeds minder. Het is daarom belangrijk te weten hoe een gebrek aan beweging kan leiden tot botafbraak om zodoende botbreuken op latere leeftijd te kunnen voorkomen. Ieder bot bevat zeer veel botcellen die mechanische signalen kunnen voelen die ontstaan bij lichamelijke activiteit en hierop reageren met de afgifte van signaalmoleculen. Kauwen veroorzaakt mechanische stimulatie van het kaakbot. Kulkarni kweekte botcellen en stelde ze bloot aan een mechanische stimulus die lichamelijke activiteit van een mens simuleert. Hij ontdekte dat het molecuul MT1-MMP botcellen helpt om beweging te voelen. Voor een goede stevigheid van bot is het belangrijk dat dit molecuul goed functioneert. Hij toonde verder aan dat in afwezigheid van een mechanische stimulus, de osteocyten signaalmoleculen produceren die de vorming van botafbrekende cellen stimuleren. Maar het omgekeerde bleek ook waar: wanneer er wèl een mechanische stimulus is produceren botcellen andere signaalmoleculen die de vorming van botafbrekende cellen mogelijk kunnen remmen. Ook bij chronische ontstekingen zoals reuma worden de botten afgebroken. Voor een deel komt dit doordat mensen met chronische ontstekingen minder bewegen, maar ook doordat door de ontsteking er ontstekingsstoffen in de bloedbaan terecht komen. Die stoffen spelen mogelijk een rol bij de afbraak van bot. Kulkarni ontdekte dat de stof IL-1? de botcellen aanzet tot het produceren van signaalmoleculen die de vorming van botafbrekende cellen stimuleert. Mechanische stimulatie van de botcellen doet dit effect van IL-1? echter weer teniet. De stof IL-6 heeft geen effect op de productie van signaalmoleculen door botcellen die de botafbraak bevorderen. Meer informatie over het proefschrift in VU-DARE © Copyright Vrije Universiteit Amsterdam