Nieuwe beweegrichtlijnen voor obesitas

Nieuwe beweegrichtlijnen voor obesitas!

Overgewicht en obesitas zijn nog lang niet de wereld uit. Sterker nog, het is internationaal een nog steeds toenemend probleem en misschien wel het grootste gezondheidsprobleem van de mensheid van de toekomst. Het Partnerschap Overgewicht Nederland (‘PON’), een koepelorganisatie van medische en paramedische beroepsverenigingen, patiëntenorganisaties, wetenschappelijke en publieke gezondheidsorganisaties en zorgverzekeraars, werkt in gezamenlijkheid aan een optimale aanpak van overgewicht en obesitas en adviseert onder andere de overheid over het beleid op het gebied van overgewicht en obesitas in Nederland. De missie van PON is ‘een Nederland zonder overgewicht en obesitas’.

Wie heeft de richtlijn ontwikkeld?

Het Partnerschap Overgewicht Nederland en Care for Obesity hebben in samenwerking met vele beroeps- en patiëntenorganisaties en met ondersteuning van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten de ontwikkeling van de herziene richtlijn obesitas geïnitieerd. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft de herziening van de richtlijn gefinancierd in het kader van het Nationaal Preventieakkoord.

De publicatie: ‘Richtlijn overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen’.

De nieuwe richtlijn overgewicht en obesitas is op 10 juli 2023 verschenen en bevat een betere bepaling van het gewicht gerelateerd gezondheidsrisico (GGR); handvatten voor een goede diagnostiek; betere uitkomstmaten van de behandeling en meer maatwerk in de behandeling. De nationale overkoepelende obesitasrichtlijn uit 2008 en de nationale zorgstandaard obesitas uit 2010 worden vervangen door bovenstaande nieuwe overkoepelende richtlijn (zgn. kwaliteitsstandaard) met de titel: ‘Richtlijn overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen’. Het format is in modulevorm zodat elke module apart herzien kan worden als er belangrijke nieuwe wetenschappelijke inzichten zijn die daartoe aanleiding geven. Er zijn adviezen op verschillende leefstijlthema’s opgenomen, waaronder de herziene adviezen op het gebied van bewegen.

De nieuwe richtlijn:

Starten met een nieuw trainingsprogramma of beweegactiviteit gaat altijd gepaard met voorlichting. Samen bepalen welke beweegactiviteit(en) en training passend zijn en aansluiten bij de wensen en mogelijkheden is cruciaal. Adviseer een geleidelijke opbouw in intensiteit, duur en frequentie van de training om risico’s op blessures te beperken.

Bespreek dat het verwachte aanvullende gewichtsverlies als gevolg van bewegen gemiddeld 2 tot 3 kg is, ook na metabole chirurgie. Alleen het bewegen zal geen substantiële invloed hebben op de energie-inname, maar kan het eetgedrag wel verbeteren. Daarbij kan lichaamsbeweging het hongergevoel tijdens het niet eten en drinken vergroten, maar kan het verzadigingsgevoel verbeteren.

Bewegen voor een gezonder gewicht

• Minimaal 150-200 minuten matig tot zwaar intensieve aerobe lichaamsbeweging per week,
• 2x per week krachttraining
• Het verminderen van sedentair gedrag.
• Verdeel de lichaamsbeweging over meerdere dagen in de week, bestaande uit minimaal 30-60 minuten beweging om;
  • gewicht of lichaamsvet te verminderen;
  • abdominaal visceraal vet en ectopisch vet te verminderen;
  • het behoud van vetvrije massa te stimuleren;
  • cardiorespiratoire fitness en mobiliteit in dagelijks leven te verbeteren;
  • toename van spiermassa te stimuleren.
• Trainingsintensiteit verhogen, inclusief interval training met hoge intensiteit, voor het behalen van een grotere verhoging van cardiorespiratoire fitheid en visceraal en ectopisch vetverlies (bv in de lever)
• Trainingsprogramma op basis van Hoge Intensiteit Intervaltraining (HIIT) alleen na grondige beoordeling van cardiovasculair risico en onder toezicht.

Regelmatige lichaamsbeweging (zowel aerobe, weerstandtraining en gecombineerde aerobe of krachttraining of HIIT) kan verschillende cardio metabole risicofactoren verbeteren waaronder (met of zonder gewichtsafname):

• hyperglykemie en insulinegevoeligheid;
• hoge bloeddruk (voorkeur aerobe trainingsprogramma op matige intensiteit);
• dyslipidemie.

Behoud van gewichtsverlies

Adviseer een hoog aantal minuten lichaamsbeweging (200 tot 300 minuten/week van matige intensiteit) om het behaalde gewichtsverlies te behouden.

Kwaliteit van leven

Regelmatige lichaamsbeweging kan de kwaliteit van leven, stemmingsstoornissen (zoals depressie en angst) en het lichaamsbeeld bij volwassenen met overgewicht of obesitas verbeteren. Overweeg een trainingsprogramma met oefeningen op basis van aerobe en/of krachttraining.

Training na metabole chirurgie

Adviseer een trainingsprogramma op basis van aerobe training en krachttraining voor gewicht- en vetverlies middels bewegen na metabole chirurgie.

Deze overkoepelende richtlijn is beschikbaar op de website https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/overgewicht_en_obesitas_bij_volwassenen_en_kinderen/volwassenen/diagnostiek_van_overgewicht_en_obesitas_bij_volwassenen.html

Meer informatie: https://www.partnerschapovergewicht.nl/herziening-richtlijn-obesitas/