Sport essentieel? Waar wringt de schoen? Op wie wachten we?

Op 21 december is door Joba van den Berg van het CDA de volgende motie ingediend: ‘constaterende dat het ontwikkelen van een langetermijnbeleid op corona een van de doelstellingen is van Kabinet en Kamer; constaterende dat onze inwoners, verdeeld over alle leeftijden, aantoonbaar minder zijn gaan bewegen; constaterende dat de effecten van sporten en bewegen direct bijdragen aan zes belangrijke kernwaarden, namelijk: fysieke waarde, emotionele waarde, sociale waarde, persoonlijke waarde, intellectuele waarde en financiële waarde; overwegende dat in toekomstig beleid ook het voorkomen van ziek zijn en gezonder worden betrokken moet worden; verzoekt het Kabinet te onderzoeken onder welke randvoorwaarden sport en bewegen zo spoedig mogelijk toegevoegd kunnen worden aan de lijst van essentiële sectoren’.

 

Deze motie werd met 148 van de 150 stemmen aangenomen (Detail 2021D51147 | Tweede Kamer der Staten-Generaal). De opdracht is dan dus; onderzoeken onder welke voorwaarden sport essentieel kan worden verklaard? De sector haalt opgelucht adem, eindelijk een initiatief dat er toe kan leiden dat we de gezondheid niet uitsluitend curatief en ad hoc aan gaan pakken, maar echt gaan kijken wat de fundamenten zijn van primair bewust gezond leven, en aan die pijlers hiervan ook het belang gaan koppelen, zodat het maatschappelijk effectief ingericht kan worden. De hoop lag er dat we op korte termijn zouden vernemen dat de voorwaarden die al door alle sportbonden zijn opgesteld in de afgelopen 2 jaar, voldoende zijn om de sector essentieel te verklaren en de sport open te stellen, misschien zelfs al op 3 januari. Het bleef echter verdacht stil na 21 december en enigszins tot mijn persoonlijke verbazing, vernamen we op 4 januari de kamer vragen over de motie vanuit Rudmer Heerema (woordvoerder sport VVD) (Detail 2022D00082 | Tweede Kamer der Staten-Generaal).

Begrijp me niet verkeerd, een fantastisch initiatief, en klaarblijkelijk ook noodzakelijk om deze motie in beweging te krijgen, zo ervoer ik later. Ik was immers in de veronderstelling, wellicht wat naïef, maar ik weet niet hoe die hazen lopen in Den Haag, dat, als een volksvertegenwoordiging met 148 stemmen van de 150 een motie goedkeurt, er dan meteen iets in werking wordt gesteld voor de uitvoering. Uit de kamer vragen van Rudmer aan de minister van VWS bleek echter anders, want hierin werd gesteld:

1. Vraag 1: klopt het dat u zelf van mening was dat er nog onderzoek gedaan moest worden om deze motie tot uitvoer te brengen? Wat is de stand van zaken van dit onderzoek? Is het al klaar? Zo ja, wanneer kan de Kamer het besluit verwachten om de sportsector toe te voegen aan de groep van essentiële sectoren? Zo nee, waarom heeft u dit nog niet klaar?
2. Vraag 2 Bent u het met de indieners van deze motie eens dat fitte, gezonde en weerbare Nederlanders significant ondervertegenwoordigd zijn in ziekenhuis ic-opnames en dat daarmee het voldoende kunnen sporten en bewegen deel van de oplossing is om uit deze coronacrisis te komen?
3. Vraag 3 Bent u bekend met reeds gedane onderzoeken als het gaat om het effect van de coronacrisis op fitheid, gezondheid, mentale en fysieke weerbaarheid en sportdeelname? Zo ja, heeft u deze wetenschappelijke onderzoeken ook meegewogen? Zo nee, kunt u deze (kleine greep uit) reeds gedane onderzoeken zo snel mogelijk betrekken bij de uitvoering van de motie Van den Berg c.s.?
4. Vraag 4 Wat heeft u nu nog aan extra onderzoek nodig, naast alle onderzoeken die er nationaal en internationaal gedaan zijn, om zo spoedig mogelijk uitvoering te geven aan de met ruime meerderheid aangenomen motie Van den Berg c.s., zodat Nederlanders weer kunnen gaan sporten en bewegen om fit, gezond en weerbaar te worden tijdens deze coronacrisis en daarmee onderdeel kunnen zijn van de oplossing?

Mijn conclusie naar aanleiding van deze vragen was, er is tussen 21 december en 4 januari niks gebeurd met deze motie. Dus ik ging een kijkje nemen op de website van de Tweede Kamer, om te achterhalen hoe het er met die motie voorstaat:

https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2021Z24086&did=2021D51147

Tot mijn verbazing wordt de motie wel gemeld, maar kan niemand inzien wie er vervolgens verantwoordelijk voor is, of er actiepunten aan gehangen worden, of er deadlines zijn, en uit de kamer vragen van Heerema blijkt dat ik en wij burgers niet de enige zijn die hierover niks kunnen vinden, de kamer leden zelf ook niet.

Dus ik ging verder op onderzoek uit, en heb Joba van den Berg, CDA, indiener van de motie gemaild en kreeg tot mijn positieve verbazing meteen een persoonlijke reactie retour, ‘de motie gaat na het aannemen door de Kamer naar de minister en die besluit of hij een motie uitvoert of niet‘. Dus het kan zomaar zo zijn, dat een volksvertegenwoordiging van 98% kiest om een motie aan te nemen en dat de minister er dan voor kiest, om die motie in de lade te laten liggen, tot iemand zich weer gaat melden met kamer vragen. Op zich, in een tijd van het vormen van een nieuw kabinet, niet vreemd, maar dit blijkt de normale gang van zake te zijn. Maar goed, dat leidt dan tot de volgende vraag;

De minister kan dus beslissen om die motie naast zich neer te leggen, dus uiteindelijk gaat het erover, hoe krijgen we de urgentie om deze motie snel uit te voeren tussen de oren van de minister?

11 januari, Binnenhof!

De volgende vraag die dan bij me opkomt is, hoe kan de sector erin ondersteunen om het belang van de motie meer urgent en duidelijk te maken bij de minister? Met die vraag is de sector natuurlijk al aan de slag. Komende dinsdag 11 januari gaat de sportsector naar het Binnenhof, sport breed, dus NL Actief en NOC NSF samen, om aandacht te vragen voor deze motie. Er wordt een glazen huis geplaatst (symbolisch om te laten zien dat binnensport veilig is), met daarin 3 (spinning)fietsen die gevuld gaan worden met politieke personen en bekende Nederlanders uit de sport, televisiewereld en uit de medische wereld. Hiermee wordt getracht wederom duidelijk te maken dat sport echt essentieel is, o.a. vanuit de kwetsbare groepen met onderliggend lijden en de jeugd die het mentaal heel moeilijk hebben. Ook wordt dinsdag de petitie met 285.000 handtekeningen overhandigd.

Verder kwamen onderstaande vragen bij mij op, waarin wij als sector misschien nog meer kunnen betekenen en wellicht de vragers van de kamer vragen kunnen ondersteunen. Hebben de vraagstellers en heeft de minister wel voldoende wapenkracht om deze motie meteen uit te voeren?

Is er twijfel over de waarde van sport en bewegen? Ik heb daar onlangs een stuk over geschreven (https://hoedoejedat.nu/blog/bewegen-sport-en-spiertraining-zijn-niet-alleen-essentieel-voor-onze-gezondheid-en-weerstand-maar-ook-veilig), maar ook Kenniscentrum Sport en Bewegen, de Gezondheidsraad, de WHO en Eric Scherder bulken van de evidentie. Is het nodig of wenselijk dat partijen op dit thema een samenvatting en presentatie opstellen?

Twijfelt de minister over de maatschappelijk draagkracht? Er zijn in korte tijd meer dan 285.000 mensen die de petitie ondertekend hebben, dus dit lijkt me geen issue;https://erkensport.petities.nl/

Is er voldoende urgentie? Over de voordelen van sport en bewegen is natuurlijk evidentie voldoende, maar over het thema hoe we met sport en bewegen de IC en ziekenhuizen kunnen ontlasten, daarover wordt af en toe wel iets gepubliceerd (https://eenvandaag.avrotros.nl/item/zouden-we-geen-ic-problemen-hebben-als-we-een-lager-bmi-hadden-80-procent-op-ic-heeft-hoger-bmi-dan-25/), maar is er op dit thema voldoende evidentie beschikbaar om de urgentie bij de minister van VWS hiermee te stimuleren?

Is voldoende duidelijk wat er op spel staat? Er circuleren momenteel niet 1 maar 4 pandemieën over de wereld (https://hoedoejedat.nu/blog/4-pandemieen-1-europese-primaire-preventie-strategie), met enorme gevolgen al op dit moment, al vóór Corona en nu dubbel zo erg met Corona. Als we niet meer aandacht geven aan primaire gezondheid bevordering, waar sport en bewegen een belangrijk fundament van is, welk risico lopen we dan weer bij een volgende pandemie, welke schade brengt dat toe aan mens en economie en welk risico loop de opgroeiende generatie dan? De voorspelling is nu al dat 8 tot 9 op de 10 jongeren, als die voorbij de 60 zijn, overgewicht of obesitas zullen hebben. Daar zullen we nu toch iets aan moeten gaan doen.

Is het gemeenschappelijk pleidooi wel voldoende helder, dus spreken we met de zelfde stem? Bewegen en sport is een van de meest belangrijke fundamenten voor onze gezondheid en een gezondere toekomst. Niet alleen in de COVID-19 pandemie, maar ook om primaire preventie in Nederland gewoon beter in te richten en onze jeugd een beter perspectief in deze te bieden. Dit is echter mijn persoonlijke pleidooi, zou mooi en sterk zijn, een gemeenschappelijk pleidooi te formuleren.

Is het voldoende duidelijk wie voordeel heeft als sport essentieel wordt verklaard? Burgers vanwege gezondheid, bedrijven vanwege vitalere werknemers, sportsector omdat ze meer mensen mogen ondersteunen, zorgsector omdat deze minder belast zal worden, zorgverzekeraars, omdat ze hiermee wellicht meer invulling kunnen geven aan preventie programma’s, de zorgkas, omdat mensen meer gezonde jaren leven, minder zieke jaren en de opgroeiende generatie, omdat die eerder meekrijgen hoe belangrijk sport en bewegen is, om er al maar een paar te benoemen. Het Human Capital model van Kenniscentrum Sport en Bewegen geeft hier nog veel meer duidelijkheid over:

https://www.kenniscentrumsportenbewegen.nl/producten/human-capital-model/

Zijn de medestanders allemaal in beeld en wordt er voldoende samengewerkt met betrokkenen? De indieners van de motie en vragenstellers aan de kamer, staan hier niet alleen voor, dat zal natuurlijk wel duidelijk zijn, echter, is deze samenwerking nog beter te kanaliseren? Wie zijn de betrokkenen, NOC*NSF, alle sportbonden en koepel organisaties,  NL Actief, KNKF, leveranciers in de sportsector, alle leden van deze organisaties, de zorg en welzijnsorganisaties die zich inzetten voor gezondheid bevordering, ook sommige zorgverzekeraars dragen de visie van preventie en leefstijl uit, alle provincies hebben plannen in uitvoering en simuleren op dit gebied en bijna elke gemeente werkt aan een sportakkoord en zet buurtsportcoaches en WMO medewerkers in voor de stimulering van gezonder leven. Ook hebben we natuurlijk Kenniscentrum Sport en Bewegen, Loketgezondleven.nl, enz. Dit is nog maar een klein en beperkt overzicht van betrokken partijen. Hoe kunnen we al deze partijen mobiliseren om deze motie kracht bij te zetten?

Mijn vraag was, hoe kan de sector erin ondersteunen om de het belang van de motie meer urgent en duidelijk te maken bij de minister?

Het is bij de kamer leden wellicht duidelijk dat er twijfel is bij de (nieuwe) minister over de waarde van sport en bewegen, over de draagkracht, over de urgentie, of wel duidelijk is wat op spel staat, wie voordeel heeft of misschien wordt er verwacht dat er eerst beter wordt samengewerkt binnen de sector? Ik, en ik denk miljoenen Nederlanders met mij, zouden wel graag willen weten waarom die motie niet meteen om is gezet in een actieplan, met verantwoordelijke, budget en deadlines. Waar en bij wie ligt welke twijfel of gebrek aan urgentie?

Maar laat ons positief blijven, de installatie van het nieuwe kabinet, een nieuwe minister van VWS, dat heeft natuurlijk even tijd nodig gehad, maar de nieuwe minister van VWS Ernst Kuipers kan meteen geschiedenis schrijven, Nederland als eerste land die Sport en bewegen essentieel verklaard. De protocollen liggen al klaar, dus wellicht wordt dit de bekendmaking in de volgende persconferentie en dat we dan de dag daarna dit ook meteen ten uitvoering kunnen brengen, want elke inactieve dag schaadt onze gezondheid!

Wordt vervolgd..

John van Heel

EFAA/Leefstijlclub