Veganisme, het wat, waarom en hoe? Deel 1

 

Waar gaat het bij veganisme om?

Veganisme gaat in de kern om het afzien van het gebruik van dieren. Dit betekent dat er een groot verschil is tussen ‘plantbased’ leven, ofwel het eten van een plantaardig dieet, en leven als veganist. Veganisten eten ook uitsluitend een plantaardig dieet, en eten dus geen vlees, zuivel, eieren of andere dierlijke producten, maar maken ook geen gebruik van dieren in de andere aspecten van hun leven. Veganisten dragen geen dierlijke ‘stoffen’ zoals leer, suède, wol en zijde, gebruiken geen cosmetica die op dieren is getest en/of dierlijke producten bevatten, veganisten bezoeken geen dierentuinen of dolfinaria en veganisten kopen geen huisdieren van fokkers en dierenwinkels. Veganisme is dus een levensstijl, plantbased is een dieet.

De definitie laat ook meteen het verschil zien tussen veganisme en vegetarisme.

Waar vegetariërs geen vlees en vis eten, en de fanatieke vegetariërs ook geen gelatine en kaas met niet-vegetarisch stremsel eten en geen leer dragen, eten ze wel zuivel, eieren etc, en heeft hun levensstijl in principe ook niks te maken met de exploitatie van dieren voor andere doeleinden. Het grote verschil hierin zit dat vegetariërs niks gebruiken of consumeren waar een dier voor gedood is, en veganisten ook niks gebruiken van levende dieren.

Veganisme gaat dus per definitie over het niet gebruiken van dieren voor zover mogelijk.

Dit betekent dat de definitie ook erkent dat 100% vegan leven niet altijd mogelijk is; als je bijvoorbeeld een belangrijk medicijn nodig hebt is het niet realistisch om te verwachten dat je dit weigert omdat alle medicatie wettelijk op dieren getest moet worden (helaas echt waar...) en het medicijn wellicht gelatine en/of lactose bevat. Maar dit betekent wel dat het niet vegan is als je op je moeder’s verjaardag toch even een stukje niet-vegan taart eet omdat het er zo lekker uit ziet.

Waarom kiezen veganisten ervoor om zo ‘drastisch’ alles wat van een dier komt te ontwijken? Er zijn meerdere redenen hiervoor; dierenleed, milieuvervuiling, onze eigen gezondheid, onze medemens...

De dieren

De dieren zijn dus de kern van veganisme. Er schuilt ontzettend veel dierenleed in onze maatschappij. Wist je bijvoorbeeld dat we in Nederland 1,7 miljoen dieren per dag slachten? En dat de meeste dieren die geslacht worden voor vlees pas een aantal maanden oud zijn? Dat om sperma voor “inseminatie” te verkrijgen mannelijke dieren vaak anaal geëlektrocuteerd worden? En er voor de inseminatie van vrouwelijke dieren vaak gebruik gemaakt wordt van iets, genaamd een ‘rape rack’? Wist je dat koeien alleen melk beginnen aan te maken als zij zwanger zijn, net als mensen, en zij ook net als mensen 9 maanden hun baby dragen, en dat hun kalfjes vlak na de geboorte bij hen weg worden gehaald zodat hun baby’s de melk die voor hen bestemd is niet opdrinken? Want dat is voor de verkoop natuurlijk, voor de mensen. Niet voor het baby dier. Wist je dat deze kalfjes vaak geslacht worden voor kalfsvlees, en dat de zuivel- en de vleesindustrie zo eigenlijk één zijn? Dit gaat jarenlang door tot de melkkoe (of geit) vervangen wordt door een jonger dier, en ook zij onvermijdelijk (volgens deze industrie) naar de slacht gaan. Wist je dat kippen in de natuur (en dan bedoel ik de échte wilde kippen, niet-gedomesticeerde kippen zoals de Red Jungle Fowl, niet zwerfkippen) eigenlijk maar 10-15 eieren per jaar leggen? Dat om die reden legkippen hun lichaam zo kapot is na 1,5 jaar dat ze dan al geslacht worden? Legkippen leggen minimaal 1 ei per dag, soms meer omdat ze door omstandigheden hierdoor gemanipuleerd worden, dus dit komt op minimaal 365 eieren per jaar voor de leghennen in de eierindustrie.

En wist je dat haantjes in de eierindustrie als nutteloos worden gezien omdat ze geen eieren kunnen leggen, en direct na hun geboorte massaal vergast of levend versnipperd worden?

Ik kan zo nog pagina’s lang doorgaan, over de leerindustrie die dieren levend vilt, en een hele aparte industrie is die miljoenen dieren slacht in plaats van een afvalproduct wat mensen vaak denken (dieren worden namelijk speciaal gefokt en geslacht voor leer), over de bont industrie die dieren levend vilt of geëlektrocuteerd, de wolindustrie die hun schapen mutileert o.a door ‘mulesing’ (de achterkant van het schaap opensnijden zodat er litteken weefsel ontstaat waardoor er geen wol meer op de achterkant van het schaap groeit, soms blijft hier namelijk urine of uitwerpselen in hangen en ontsteekt het, en de wolindustrie wilt hier natuurlijk geen geld aan uitgeven), over wat er zich afspeelt achter gesloten deuren in dierentuinen buiten het feit dat dierentuinen op zich al uitbuiting zijn en gevangenissen voor onschuldigen, over de huisdieren industrie en hoe er elk jaar honderdduizenden gezonde honden en katten laten worden ingeslapen die gered zouden kunnen worden als mensen ervoor zouden kiezen om hun huisdieren te adopteren in plaats van te kopen, over hoe zijderupsen levend worden gekookt enkel om ‘zachte’ truitjes en kussenslopen te maken, hoe olifanten nog steeds voor ivoor worden vermoord, hoe de honingindustrie de queen bee mutileert en in contrast tot wat mensen vaak denken een enorm gevaar is voor de wilde bijen (honingbijen eten namelijk de voeding van wilde bijen op waardoor ze uithongeren en sterven terwijl de honingindustrie beweert dat ze deze bijen juist helpen), over alle onnodige dierproeven, racen, circussen, aquaria, jagen, vissen, berijden, dieren karren en bagage laten trekken, fotomomenten, gevechten, rodeo’s... Maar moge het duidelijk zijn dat mensen dieren (ofwel, non-human animals, wij zijn tenslotte ook dieren) niet als gelijken zien en elke mogelijke manier benutten om ze uit te buiten.

Dit zijn de redenen dat veganisten afzien van het gebruik van dieren. Dieren zijn niet van ons en hun waarde of levenskwaliteit zou niet moeten afhangen van wat ze voor ons doen.

Dieren zijn hier met ons, niet voor ons. Wij zijn niet de enigen op deze planeet ook al gedragen we ons maar al te vaak zo.

Als dit onderwerp je interesseert of raakt wil ik je graag de documentaire Dominion aanraden. Ingesproken door een aantal bekende vegans; Joaquin Phoenix (Joker), Rooney Mara (Girl With The Dragon Tattoo), Sia, Kat von D, Sadie Sink (Stranger Things) en Chris Delforce.

Gratis te kijken op https://www.dominionmovement.com/watch

In deel 2 gaat Jaël Westrus, student en beginnend auteur en daarnaast vegan/animal liberation activiste, in op veganisme ten opzichte van het milieu en onze gezondheid. In deel 3 wordt veganisme belicht t.o.v. de impact op de medemens en hoe je het aan zou kunnen pakken om vegan te worden.